Ngerekano ya mũhuri wa mbegũ
1 Na rĩĩrĩ, o ro mũthenya ũcio Jesũ akiuma nyũmba agĩthiĩ agĩikara rũteereinĩ rwa iria.
2 Nao andũ aingĩ mũno makĩmũthiũrũrũkĩria, tondũ ũcio akĩingĩra gatarũ agĩikara thĩ ho, nao andũ acio makĩrũũgama hũgũrũrũinĩ cia iria.
3 Naake Jesũ akĩmaruta maũndũ maingĩ na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ,
“Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ.
4 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa aahuraga, imwe ikĩgũa njĩrainĩ, nacio nyoni igĩũka igĩcirĩa.
5 Ingĩ ikĩgũa rũnyanjarainĩ kũrĩa gũtaarĩ na tĩĩri mũingĩ, igĩkĩmera o narua nĩ ũndũ tĩĩri ndwarĩ mũriku.
6 Ĩndĩ hĩndĩ ĩrĩa riũa rĩarire, rĩgĩcicina, nacio ikĩũma o narua tondũ itiarĩ na mĩri.
7 Ingĩ nacio ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũra ĩgĩcithararia.
8 Iria ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, igĩciara wega, imwe ciacio igĩciara maita igana rĩmwe, ingĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na iria ingĩ maita mĩrongo ĩtatũ.”
9 Jesũ arĩĩkia ngerekano ĩyo akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa ũrĩ na matũ nĩakĩigue.”
Gĩtũmi kĩa ngerekano
10 Nao arutwo magĩũka harĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga warĩrie andũ na ngerekano?”
11 Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo ũũgĩ wa kũmenya hitho cia Ũthamaki wa igũrũ, no o matiheetwo.
12 Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ũrĩa ũrĩ na indo nyingĩ nĩakongererwo ciingĩhe makĩria, no ũrĩa ũtarĩ nĩagaatuunywo o na kĩrĩa arĩ nakĩo.
13 Ndĩmaaragĩria na ngerekano nĩ ũndũ maroraga na mationaga, na magathikĩrĩria na matiiguaga, o na kana magataũkĩrwo nĩ ũndũ.
14 Acio nĩ o mũnabii Isaia aaragia ũhoro wao hĩndĩ ĩrĩa oigire atĩrĩ:
‘Andũ aya magaathikagĩrĩria na matikaigua;
makaaroraga na matione.
15 Nĩ ũndũ nĩmoomĩĩtie ngoro,
makahinga matũ,
na makahinga maitho.
Tiga nĩ ũguo,
no moone na maitho, na maigue na matũ maao, na ngoro ciao itaũkĩrwo,
nao makĩnjookerere na niĩ ndĩmahonie.’
16 “Kaĩ inyuĩ mũrĩ araathime-ĩ! Amu maitho maanyu nĩmoonaga na matũ maanyu makaigua.
17 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, anabii aingĩ o na andũ aingĩ athingu nĩmangĩendire mũno kuona maũndũ marĩa mũrona, no matiamoonire; kũigua maũndũ marĩa mũraigua, no matiamaiguire.
Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya mũhuri
18 “Kwoguo tagĩthikĩrĩriei mũigue ngĩtaarĩria ngerekano ĩyo ya mũhuri.
19 Arĩa maiguaga ũhoro wa Ũthamaki na ndũmataũkĩre, mahaana ta mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ. Ũrĩa mũũru ookaga akamatuunya kĩrĩa kĩhandĩĩtwo ngoroinĩ ciao.
20 Nacio mbegũ iria ciagũire mahigainĩ ihaana ta andũ arĩa maiguaga ũhoro na o rĩmwe makawamũkĩra na gĩkeno.
21 No matiũnyiitaga hĩndĩ ndaaya nĩ ũndũ ndũkoragwo ũrũmĩĩte thĩinĩ wao. Na ũndũ ũcio hĩndĩ ĩrĩa maathĩĩnio kana maanyariirwo nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, maũtirikaga o narua.
22 Nacio mbegũ iria ciagũire mĩiguainĩ, nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, no mathĩĩna ma gũũkũ thĩ na kwenda ũtonga, igathararia ũhoro, makaaga kũgĩa na maciaro.
23 Nacio mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro na magataũkĩrwo nĩguo, amwe magaciara maita igana, angĩ maita mĩrongo ĩtandatũ na arĩa angĩ maita mĩrongo ĩtatũ.”
Ngerekano ya ngano na itindiĩ#
24 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa Igũrũ ũhaana ta mũndũ wahandire mbegũ njega mũgũndainĩ wake,
25 no ũtukũ ũmwe andũ me toro, thũ yake ĩgĩũka ĩkĩhandĩrĩra itindiĩ nganoinĩ, ĩgĩcooka ĩgĩĩthiĩra.
26 Na hĩndĩ ĩrĩa ngano yamerire na ĩgĩkũra ĩkĩambĩrĩria gũciara, o nacio itindiĩ igĩkũũrĩkana.
27 Nacio ndungata cia mũndũ ũcio igĩgĩthiĩ kũrĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, githĩ ndwahandire mbegũ njega mũgũndainĩ waku? Itindiĩ ciakiumire na kũ?’
28 Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Thũ nĩ yo yekire ũguo.’ Nacio ndungata ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩũkwenda tũgacimunye?’
29 Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Aaca, nĩ tondũ mũkĩmunya itindiĩ mwahota gũcimunyanĩria na ngano.
30 Rekeei ikũranĩre kinya hĩndĩ ya magetha. Hĩndĩ ĩyo nĩngeera agethi maambe mamunye itindiĩ maciohe itĩĩa macicine, macooke macookanĩrĩrie ngano mamĩige ikũmbĩ rĩakwa.’ ”
Ngerekano ya mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ
31 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ ĩrĩa mũndũ oire akĩmĩhanda mũgũnda gwake.
32 Mbegũ ya karatarĩ nĩ yo niini kũrĩ mbegũ ciothe, no yakũra ĩnenehaga gũkĩra mĩmera ĩrĩa ĩngĩ yothe, ĩrĩ mũgũnda, nacio nyoni cigagĩũkaga gwaka itara hongeinĩ ciaguo.”
Ngerekano ya ndaawa ya kũimbia mĩgate
33 Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na ndaawa ya kũimbia mĩgate ĩrĩa mũtumia ooire agĩtukania na mũtu wa ngano kiro mĩrongo ĩna, naguo wothe ũkĩimba.”
Gĩtũmi gĩa kũmaruta na ngerekano
34 Jesũ aatũmagĩra ngerekano akĩĩra andũ maũndũ macio moothe; ndarĩ ũndũ aameeraga ategũtũmĩra ngerekano.
35 Eekaga ũguo nĩ geetha ciugo iria ciarathĩĩtwo nĩ mũnabiiihinge:
“Ngaatũmĩra ngerekano ngĩmaarĩria,
na ngĩmeera maũndũ marĩa maatũire mahithĩĩtwo
kuuma hĩndĩ ĩrĩa thĩ yombirwo.”
Jesũ gũtaarĩria ngerekano ya itindiĩ
36 Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aatigire andũ akĩingĩra nyũmba, arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũtaarĩrie ngerekano ya itindiĩ.”
37 Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũcio wahandire mbegũ njega, nĩ Mũrũ wa Mũndũ.
38 Mũgũnda naguo nĩ thĩ ĩno, mbegũ iria njega nĩ andũ a Ũthamaki, itindiĩ nacio nĩ andũ a Ũrĩa Mũũru.
39 Thũ ĩyo yahandire itindiĩ nĩ Ngoma. Nayo hĩndĩ ya magetha nĩ ithirĩro rĩa thĩ, na agethi nĩ araika.
40 O ta ũrĩa itindiĩ ciũnganagio na igacinwo na mwaki, ũguo noguo gũkaahaana ithirĩroinĩ:
41 Mũrũ wa Mũndũ nĩagaatũma araika aake magacookanĩrĩrie arĩa oothe mahĩtithagia andũ, na arĩa oothe aaganu moime Ũthamakiinĩ wake.
42 Macooke mamaikie icuainĩ rĩa mwaki kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.
43 Hĩndĩ ĩyo andũ arĩa athingu nao makaahenia ta riũa Ũthamakiinĩ wa Ithe wao. Ũrĩa wĩ na matũ, nĩakĩigue!
Ngerekano ya mũthiithũ
44 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthiithũ ũhithĩĩtwo mũgũndainĩ, ũgacooka ũkoonwo nĩ mũndũ, agakena mũno agakĩũhumbĩra. Mũndũ ũcio, agacooka agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra mũgũnda ũcio.
Ngerekano ya ruuru
45 “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũhũũri mbiacara wethaga ruuru,
46 na arĩĩkia kuona ruuru ĩmwe ya goro, agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra ruuru ĩyo.
Ngerekano ya rũgara rwa gũtega thamaki
47 “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta rũgara rũrĩa rwaikirio iriainĩ rũkĩgwatia thamaki cia mĩthemba yothe.
48 Naruo rwaĩyũra andũ makĩrũguucia hũgũrũrũinĩ, magĩikara thĩ makĩambĩrĩria gũthuurania thamaki; iria njega magĩciĩkĩra ikabũinĩ, na iria njũru magĩcite.
49 Ũguo noguo gũgaakorwo kũhaana ithirĩro rĩa thĩ: araika nĩmagooka kwamũrania andũ arĩa aaganu kuuma kũrĩ arĩa athingu.
50 Arĩa aaganu makaamaikia icuainĩ rĩa mwaki, kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.”
Mũthiithũ mwerũ na mũkũrũ
51 Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩmũrataũkĩrwo nĩ maũndũ maya moothe?”
Nao makĩmũcookeeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ.”
52 Naake agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ũguo nĩkuonania atĩ mũrutani wothe wa Watho ũtuĩkaga mũrũmĩrĩri wa Ũthamaki wa igũrũ ahaana ta mwene mũciĩ ũrĩa ũrutaga mũthiithũinĩ wake indo njerũ na ngũrũ.”
Jesũ kũregwo Nazarethi
53 Naake Jesũ arĩĩkia kũheana ngerekano icio akiuma kũu.
54 Akinya itũũrainĩ rĩao akĩrutana thunagogiinĩ yakuo, nao arĩa maamũiguire makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aarutire ũũgĩ ũyũ na ciĩko ici kũ?
55 Githĩ ũyũ ti mũrũ wa bundi ũrĩa wa mbaaũ? Na githĩ nyina ndeetagwo Mariamu? Ningĩ githĩ ti mũrũ wa nyina na Jakubu, na Josefu, na Simoni, na Judasi?
56 Nao aarĩ a nyina githĩ matirĩ gũũkũ na ithuĩ? Nĩ kũ aakĩrutire maũndũ maya moothe?”
57 Nao magĩkĩregana naake.
Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũnabii nĩarĩ ngumo kũndũ guothe tiga o itũũrainĩ rĩake na gwake mũciĩ.”
58 Naake ndaringire ciama nyingĩ kũu nĩ ũndũ wa ũrĩa maagĩĩte wĩtĩkio.