Josefu gũtaũra irooto cia mũthamaki
1 Thuutha wa mĩaka ĩĩrĩ, mũthamaki nĩarootire, akĩona arũũgamĩĩte rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Nailo,
2 na kũu rũũĩinĩ gũkiumĩra ng’ombe mũgwanja nyoroku na noru, ikĩambĩrĩria kũrĩa nyeki.
3 Nĩhaacookire hakiumĩra ng’ombe ingĩ mũgwanja hĩnju mũno o nginya ikoimĩria mahĩndĩ. Nacio ikĩrũũgama hau haarĩ ng’ombe icio ingĩ rũteereinĩ rwa rũũĩ,
4 ikĩrĩa ng’ombe iria ciarĩ nyoroku na noru. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akĩgurumũka kuuma toro.
5 Nĩacookire akĩhĩtwo nĩ toro rĩngĩ akĩroota kĩrooto kĩngĩ kĩahaanaga ta ũũ: nĩonire ngira mũgwanja cia ngano njega mũno ciyũire ngano ikũrĩĩte kamũtĩinĩ kamwe ka ngano.
6 Thuutha wacio nĩacookire akĩona ngira ingĩ mũgwanja, hinyaru na icinĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa werũ, igĩkũra.
7 Ngira icio mũgwanja hinyaru ikĩmeria iria ciarĩ njega na njiyũru. Mũthamaki akĩgurumũka kuuma toro, na akĩmenya atĩ nĩkũroota aarootaga.
8 Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ nĩamakĩĩte, na kwoguo agĩtũmana gũgeetwo ago oothe na andũ arĩa oothe oogĩ a Misiri. Agĩkĩmeera irooto icio ciake, no gũtirĩ o na ũmwe wahotire kũmũtaũrĩra ũrĩa cioigaga.
9 Naake mũnene wa atwarĩri mũthamaki gĩa kũnyua akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩndaririkana mahĩtia maakwa.
10 Rĩrĩa niĩ na mũnene wa akũrugĩri mĩgate twakũraakarĩĩtie ũgĩtũikia njeera kwa mũnene wa arangĩri-rĩ,
11 ũtukũ ũmwe, ithuerĩ nĩtwarootire o mũndũ kĩrooto kĩarĩ na ũrĩa kĩoigaga.
12 Kũu twarĩ, nĩkwarĩ Mũhibirania mwĩthĩ, warĩ ndungata ya mũnene wa arangĩri. Twamwĩra irooto icio ciitũ nĩatũtaũrĩire ũrĩa cioigaga o mũndũ kũringana na kĩrooto gĩake.
13 Na o ta ũrĩa aatũtaũrĩire noguo gwatuĩkire; nĩwanjokirie wĩrainĩ wakwa, no mũnene wa akũrugĩri mĩgate ũgĩathana aitwo.”
14 Mũthamaki nĩatũmanĩire Josefu ageetwo, naake agĩkĩreehwo narua mũno kuuma njeera. Arĩĩkia kwenja nderu na gwĩkĩra nguo ingĩ, agĩũka mbere ya mũthamaki.
15 Mũthamaki agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ndĩrarootire, na gũtirĩ mũndũ ũhoteete gũtaũra ũrĩa kĩrooto kĩu kĩroigaga. Nĩnjĩrĩĩtwo atĩ wee ũngĩigua ũrĩa mũndũ arooteete, no ũmũtaũrĩre.”
16 Josefu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ti niĩ ndaũraga, no Ngai nĩegũkũhe ũtaũri mwega.”
17 Mũthamaki agĩkĩĩra Josefu atĩrĩ, “Ndĩrarootire ndĩroona ndũũgamĩĩte rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Nailo,
18 nacio ng’ombe mũgwanja noru na nyoroku iroimĩra rũũĩinĩ, irambĩrĩria kũrĩa nyeki.
19 Thuutha ũcio, ng’ombe ingĩ mũgwanja hĩnju o nginya mahĩndĩ makoimĩra, nacio iroimĩra. Niĩ ndirĩ ndoona ng’ombe ta icio bũrũriinĩ wothe wa Misiri.
20 Ng’ombe iria hĩnju irooka irarĩa icio iraarĩ noru.
21 No rĩĩrĩ, o na ciacirĩa, gũtirĩ mũndũ ũngĩramenyire atĩ nĩirĩĩte tondũ iraarĩ njũru o ta ũrĩa irahaanaga itanacirĩa. Hĩndĩ ĩyo ndĩragurumũka kuuma toro.
22 Ningĩ nĩndĩrarootire ndĩroona ngira mũgwanja njega cia ngano i njiyũru igikũra kamũtĩinĩ kamwe ka ngano.
23 Ndĩracooka ndĩroona ngira ingĩ mũgwanja nyũmanĩrĩru, hinyaru na icinĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa werũ, igĩkũra.
24 Ngira icio iraarĩ hinyaru irameria icio iraarĩ njega. Nĩnjĩrĩĩte ago irooto icio na gũtirĩ o na ũmwe ũhoteete kũndaũrĩra ũrĩa iroiga.”
25 Josefu akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Irooto icio cierĩ iraaria ũhoro ũmwe, Ngai nĩakũguũrĩirie ũrĩa egwĩka.
26 Ng’ombe icio noru mũgwanja nĩ mĩaka mũgwanja, na o na ngira icio mũgwanja njega no mĩaka mũgwanja; cierĩ iroiga o ũndũ ũmwe.
27 Ng’ombe icio hĩnju i na mahĩndĩ moimĩru iracookire iroimĩra, o hamwe na ngira icio ingĩ mũgwanja hinyaru na icinĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa werũ, nĩ mĩaka mũgwanja ya ng’aragu.
28 No ta ũrĩa ngwĩrire; Ngai nĩakũguũrĩirie ũrĩa egwĩka.
29 Atĩrĩĩrĩ, nĩgũgũkorwo na mĩaka mũgwanja ya bũũthi thĩinĩ wa bũrũri wothe wa Misiri,
30 no thuutha wa ũguo nĩgũgaakorwo na mĩaka ĩngĩ mũgwanja ya ng’aragu, na mĩaka yothe ya bũũthi nĩkaariganĩra, amu ng’aragu nĩgaathũũkia bũrũri wothe wa Misiri.
31 Mĩaka ĩyo ya bũũthi ĩkaariganĩra o biũ, tondũ ng’aragu ĩrĩa ĩgooka ĩgaakorwo ĩ nene mũno.
32 Ũhoro wa gũcookera kĩrooto gĩaku na njĩra ĩngĩ nĩwakuonania atĩ ũcio nĩ ũndũ Ngai ahaarĩirie, na nĩegũtũma wĩkĩke o narua.
33 “Kwoguo no mũhaka ũthuure mũndũ mũũgĩ na wĩ na ũmenyo ũmũtue mũrori wa bũrũri.
34 Ningĩ no mũhaka ũthuure anjaama angĩ akuoyaga gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithaano kĩa magetha ma bũrũri wa Misiri mĩaka ĩyo mũgwanja ya bũũthi.
35 Meere moonganie irio icio ciothe mĩaka ĩyo ya bũũthi ĩrooka, na ũmaathe maciige matũũrainĩ na macirangagĩre.
36 Irio icio igaakorwo irĩ mũthiithũ wa andũ a bũrũri wa mĩaka ĩyo ĩngĩ mũgwanja ya ng’aragu ĩrĩa ĩgooka bũrũriinĩ wa Misiri. Weka ũguo andũ matikaahũũta.”
Josefu gũtuuo barũũthi wa Misiri
37 Mũthamaki na njaama ciake magĩkĩigua ũhoro ũcio ũrĩ mwega.
38 Naake mũthamaki agĩgĩciĩra atĩrĩ, “Gũtirĩ hĩndĩ tũkoona mũndũ ũngĩ mwega gũkĩra Josefu, mũndũ wĩ na roho wa Ngai thĩinĩ wake.”
39 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki agĩkĩĩra Josefu atĩrĩ, “Ngai nĩakuoneetie maũndũ macio, kwoguo hatirĩ nganja gũtirĩ mũndũ ũngĩ wĩ na ũũgĩ na ũmenyo gũgũkĩra.
40 Nĩngũgũtua mũrori wa bũrũri wakwa, na andũ aakwa oothe marĩĩkaga ũrĩa wathana. Gũũkũ gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũgũkorwo e mũnene gũgũkĩra tiga o niĩ.
41 Rĩu nĩndagũtua barũũthi wa bũrũri wothe wa Misiri.”
42 Mũthamaki wa Misiri akĩruta gĩcũhĩ kĩ na rĩĩtwa rĩake kĩara, agĩgĩĩkĩra Josefu kĩara. Agĩcooka akĩmũhumba nguo njega ya gataani, na akĩmwĩkĩra mũgathĩ wa thahabu ngingo.
43 Agĩcooka akĩmũhe ngaari ya mbarathi ya kũmũũkua ĩrĩa yarĩ ya keerĩ kuuma harĩ ya mũthamaki wa Misiri, na amũrangĩri magĩthiĩ mbere yake makĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Eheraai njĩra! Eheraai njĩra!” Ũguo nĩguo Josefu aatuirwo barũũthi wa bũrũri wothe wa Misiri.
44 Ningĩ mũthamaki wa Misiri akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ mũthamaki wa Misiri, na gũtirĩ mũndũ ũkooya guoko na igũrũ kana akinyũkie wee ũteetĩkĩrĩĩte.”
45 Mũthamaki wa Misiri agĩcooka akĩmũhe rĩĩtwa Zafenathi Panea, na akĩmũhe Asenathi, mwarĩ wa Potifera mũthĩnjĩri ngai itũũrainĩ rĩa Heliopoli atuĩke mũtumia wake. Ũguo nĩguo Josefu aatuĩkire barũũthi bũrũriinĩ wothe wa Misiri.
46 Josefu aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ rĩrĩa aambĩrĩirie gũtungata mũthamaki wa Misiri. Josefu agĩkiuma kũu kwa mũthamaki wa Misiri, agĩthiũrũrũka bũrũri wothe wa Misiri.
47 Mĩakainĩ ĩyo mũgwanja ya bũũthi, bũrũri ũgĩkorwo na irio nyingĩ mũno.
48 Naake Josefu nĩacicookanagĩrĩria agaciiga matũũrainĩ marĩa manene. Aigaga o itũũrainĩ irio cia kuuma mĩgũndainĩ ĩrĩa yarĩ hakuhĩ narĩo.
49 Nĩkwagĩire na irio nyingĩ o nginya Josefu akĩremwo nĩgũcithima rĩngĩ; ciarĩ nyingĩ o ta mũthanga wa iriainĩ.
50 Mbere ya ng’aragu, Josefu nĩaciarĩirwo aariũ eerĩ nĩ mũtumia ũcio wake wetagwo Asenathi.
51 Wa mbere aaciarwo nĩoigire atĩrĩ, “Ngai nĩatũmĩĩte ndiganĩrwo nĩ mĩnyamaarĩko yakwa yothe na ndiganĩrwo nĩ andũ aitũ.” Kwoguo akĩmũtua Manase.
52 Wa keerĩ aaciarwo akiuga atĩrĩ, “Ngai nĩaheete ciana ndĩ bũrũriinĩ wa mathĩĩna maakwa.” Kwoguo akĩmũtua Efiraimu.
53 Mĩaka mũgwanja ya bũũthi bũrũriinĩ wa Misiri nĩyathirire
54 na mĩaka mũgwanja ya ng’aragu ĩkĩambĩrĩria o ta ũrĩa Josefu oigĩĩte. Mabũrũri marĩa mangĩ moothe nĩmaagĩire na ng’aragu, no rĩĩrĩ, Misiri guothe kwarĩ na irio.
55 Rĩrĩa Amisiri maambĩrĩirie kũhũũta, nĩmaakaĩire mũthamaki wa Misiri amahe irio, naake akĩmeera atĩ mathiĩ kwĩ Josefu na meeke o ũrĩa ekũmeera.
56 Ng’aragu ĩgĩkĩneneha bũrũri wothe wa Misiri, na kwoguo Josefu akĩhingũra makũmbĩ moothe, akĩambĩrĩria kwenderia andũ a Misiri irio.
57 Andũ nĩmookaga Misiri kuuma thĩ yothe kũgũra irio kuuma kũrĩ Josefu, amu ng’aragu nĩyaneneheete kũndũ guothe.