1 Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa Nebukadinezaru aathanaga, mwakainĩ wa keerĩ wa wathani wake, nĩarootire kĩrooto na agĩtangĩka ngoro ũguo atĩ ndacookire kuona toro rĩngĩ.
2 Nĩagĩĩtire ago, ooni maũndũ, aragũri, na Akalidea mooke mamũtaũrĩre kĩrooto gĩake. Rĩrĩa mookire, maathiire makĩrũũgama mbere ya mũthamaki.
3 Naake mũthamaki akĩmeera atĩrĩ, “Ndĩrarootire kĩrooto na ngoro yakwa ĩratangĩka ĩkĩenda kũmenya ũrĩa kĩrendaga kuuga.”
4 Hĩndĩ ĩyo Akalidea magĩkĩĩra mũthamaki na Kĩaramaika atĩrĩ, “Mũthamaki witũ ũrotũũra tene na tene! Twĩre kĩrooto gĩaku na ithuĩ nĩtũgũkwĩra ũrĩa kĩrenda kuuga.”
5 Mũthamaki aacookeirie Akalidea akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnduĩte nyiitĩirie atĩ mwaga kũnjĩĩra kĩrooto gĩakwa kĩo kĩene na mũnjĩĩre kĩrenda kuuga atĩa, mũgũcucangwo kĩĩga gwa kĩĩga na nyũmba cianyu itharũrio biũ.
6 No rĩĩrĩ, mũngĩhota kũnjĩĩra kĩrooto kĩo kĩene na mũnjĩĩre kĩmenyithia gĩakĩo nĩngũmũhe iheeo, njooke ndĩmũtuge na ndĩmũtũũgĩrie mũno. Kwoguo njĩĩraai kĩrooto kĩo kĩene na ũrĩa kĩrendaga kuuga.”
7 Nao magĩcookia riita rĩa keerĩ atĩrĩ, “Mũthamaki nĩatwĩre kĩrooto gĩake na ithuĩ nĩtũkũmũmenyithia ũrĩa kĩrenda kuuga.”
8 Naake mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Nĩndĩrona na ma atĩ no mahinda mũrenda kwĩyongerera! Nĩ gũkorwo nĩmũramenya itua rĩakwa,
9 atĩ mwaga kũũmenyithia kĩrooto kĩo kĩene ngũmũtuĩra ũndũ ũmwe inyuothe. Nĩmũrĩĩkanĩire mũũheenie na mũũheenererie tondũ mũrehoka atĩ maũndũ nĩmekũgarũrũka mahinda mathianga. Kwoguo njĩĩraai kĩrooto na nĩngũmenya atĩ o na no mũhote kũndaũrĩra.”
10 Akalidea magĩgĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ gũũkũ thĩ ũngĩhota kũhingia kĩrĩa mũthamaki arooria. Gũtirĩ mũthamaki o na kana mũtongoria o na ũrĩa mũnene atĩa ũrĩ woria ago, ooni maũndũ, na aragũri aake ũndũ ta ũcio.
11 Ũndũ ũrĩa mũthamaki arooria nĩ mũritũ ũguo atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũmũmenyithia o tiga ngai, iria itatũũranagia na andũ.”
12 Nĩ ũndũ ũcio, mũthamaki agĩgĩcinwo nĩ maraakara, agĩathana atĩ andũ arĩa oogĩ oothe a Babilonia mooragwo.
13 Kwoguo watho ũgĩkĩrutwo atĩ andũ arĩa oogĩ mooragwo o na magĩcaria Danieli na araata arĩa aake mamoorage.
Ngai kũmenyithia Danieli kĩrooto na ũtaũri wakĩo
14 Na rĩĩrĩ, Danieli nĩathiire kũrĩ Arioku, ũrĩa warĩ mũnene wa thigari iria ciarangagĩra mũthamaki, o rĩrĩa aathiaga kũũraga andũ acio oogĩ a kũu Babilonia. Naake Danieli abaarĩrĩire ciugo ciake wega mũno akĩũria Arioku atĩrĩ,
15 “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte mũthamaki arute watho mũrũrũ ũguo?” Naake Arioku agĩgĩtaarĩria Danieli ũhoro wothe.
16 Nĩ ũndũ ũcio Danieli agĩgĩthiĩ, akĩũria mũthamaki amũhe ihinda na nĩekuonia mũthamaki kĩmenyithia gĩa kĩrooto kĩu.
17 Thuutha ũcio Danieli nĩacookire mũciĩ gwake akĩĩra Hanania, Mishaeli, na Azaria arĩa maarĩ araata aake, ũrĩa gwatuĩkĩkĩĩte.
18 Nĩameerire mahooe Ngai wa igũrũ amaiguĩre tha na amahithũrĩrie hitho ĩyo nĩguo we mwene hamwe nao matikaanooraganĩrio hamwe na andũ acio angĩ oogĩ a Babilonia.
19 Na rĩĩrĩ, ũtukũ o ro ũcio, Danieli nĩaguũrĩirio hitho ĩyo na njĩra ya kĩoneki. Naake akĩgooca Ngai wa igũrũ,
20 akiugaga atĩrĩ,
“Ngai arogoocwo tene na tene,
nĩ tondũ ũũgĩ na ũhoti nĩ ciake.
21 Nĩ we ũgarũranagia mahinda na imera.
Nĩ we ũtũũgagĩria na akahang’ũrania athamaki,
na no we mũheani wa ũũgĩ na ũmenyo.
22 We nĩaguũranagĩria maũndũ marĩa marikĩru na mahithe,
nĩoĩ marĩa me ndumainĩ,
na athiũrũrũkĩirio nĩ ũtheri.
23 Nĩndĩragũcookeria ngaatho na ngakũgooca wee Ngai wa maithe maakwa
nĩkũũhe ũũgĩ na hinya
na kũũmenyithia kĩrĩa tũrakũũrĩĩtie,
o na gũtũmenyithia thĩĩna wa mũthamaki.”
Danieli kũmenyithia mũthamaki kĩrooto na kĩmenyithia gĩakĩo
24 Kwoguo Danieli nĩathiire kũrĩ Arioku ũrĩa mũthamaki aaheete watho wa kũũraga andũ arĩa oogĩ a Babilonia akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkoorage andũ acio oogĩ a Babilonia. Ndwara harĩ mũthamaki na nĩngũmũmenyithia kĩrooto gĩake ũrĩa kĩrenda kuuga.”
25 Naake Arioku agĩgĩtwara Danieli na ihenya harĩ mũthamaki Nebukadinezaru akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩndoona mũndũ ũmwe thĩinĩ wa andũ arĩa maatahirwo kuuma Juda na no ahote gũgũtaũrĩra kĩrooto gĩaku.”
26 Mũthamaki akĩĩra Danieli (ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Beliteshazaru) atĩrĩ, “No ũhote kũnjĩĩra ũrĩa ndarootire na ũrĩa kĩrooto kĩu kĩendaga kuuga?”
27 Naake Danieli agĩcookia atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki! Gũtirĩ mũndũ mũũgĩ, muoni maũndũ, mũndũ mũgo, o na kana mũndũ mũũgĩ wa njata ũngĩhota gũkũmenyithia ũndũ ũcio.
28 No rĩĩrĩ, Ngai wa igũrũ no we ũmenyithanagia maũndũ mahithĩku, na nĩamenyithĩĩtie mũthamaki Nebukadinezaru maũndũ marĩa magooka thuutha. Atĩrĩĩrĩ, kĩrooto na cioneki iria wonire ũrĩ toro nĩcio ici:
29 “Maũndũ marĩa Mwathi wakwa mũthamaki warootire ũrĩ gĩtandainĩ moorotaga marĩa magooka thuuthainĩ. Na Ngai ũrĩa ũguũranagĩria maũndũ marĩa mahithe nĩ we ũkũmenyithĩĩtie maũndũ marĩa magooka.
30 Rĩu-rĩ, nĩmenyithĩĩtio ũndũ ũcio, na ti atĩ nĩ ũndũ ndĩ mũũgĩ kũrũũga mũndũ wothe wĩ muoyo. No nĩ geetha wee mũthamaki ũtaũkĩrwo nĩ kĩrooto gĩaku na ũmenye meciiria ma ngoro yaku.
31 “Atĩrĩĩrĩ, wee mũthamaki, nĩwonire mũhianano mũnene mũno ũrũngiĩ mbere yaku wahenahenagia na wa kũmakania ũkĩĩrorerwo.
32 Na rĩĩrĩ, mũtwe wa mũhianano ũcio wathondekeetwo na thahabu theru mũno; gĩthũri na njara ciaguo ciathondekeetwo na betha; nda na ciero ciaguo ciathondekeetwo na gĩcango;
33 mĩthiimo yarĩ ya cuuma, namo makinya maaguo maathondekeetwo na cuuma ĩtukanĩĩtio na ndooro.
34 Na rĩrĩa weroreire mũhianano ũcio nĩ wonire ihiga rĩenyũka rĩtahuutĩĩtio nĩ mũndũ rĩkĩhũũra makinya marĩa maathondekeetwo na cuuma na ndooro na rĩkĩmoinanga.
35 Ihinda o rĩu cuuma, ndooro, gĩcango, betha, na thahabu ikĩmondorwo igĩtuĩka o ta mũngũ wa kĩhũũrĩroinĩ kĩa irio hĩndĩ ya riũa. Naruo rũhuuho rũgĩũka rũgĩciũmbũra na gũtirĩ gĩacio gĩatigarire gĩa kuonwo. Narĩo ihiga rĩrĩa rĩahũũrire mũhianano ũcio rĩkĩneneha rĩgĩtuĩka kĩrĩma kĩnene mũno, gĩkĩiyũra thĩ yothe.
36 “Kĩu-rĩ, nĩkĩo kĩrooto kĩrĩa warootire. Na rĩu, mũthamaki, reke ngũtaarĩrie ũrĩa ũtaũri wakĩo ũtariĩ.
37 Atĩrĩĩrĩ, wee mũthamaki nĩ we mũthamaki wa athamaki oothe. Ngai wa igũrũ nĩagũtuĩte mũthamaki na agakũhe ũhoti na hinya na agagũtũũgĩria mũno.
38 Nĩakũheete wathani igũrũ rĩa andũ kũrĩa guothe matũũraga na igũrũ rĩa nyamũ na nyoni ciothe. Wee nĩ we ũgerekanĩĩtio na mũtwe wa thahabu.
39 Thuutha waku nĩgũgooka ũthamaki ũngĩ ũtarĩ na hinya ta waku, na thuutha wa ũcio gũũke ũngĩ wa gatatũ wa gĩcango ũrĩa ũgaatha thĩ yothe.
40 Na nĩgũgooka ũngĩ wa kana ũrĩ na hinya o ta cuuma ĩrĩa ĩhehenjaga na ĩkoinanga indo ciothe. Na rĩĩrĩ, o ta ũrĩa cuuma ihehenjaga indo iria ingĩ ciothe, nĩũkaahehenja na ũniine moothamaki marĩa mangĩ moothe maarĩ mbere yaguo.
41 Na ta ũrĩa wonire atĩ magũrũ maarĩ ma cuuma na ndooro itukanĩĩtio-rĩ, ũthamaki ũcio ũgaakorwo ũgayũkanĩĩte. Nĩũgaakorwo ũrĩ na hinya ta wa cuuma haniini nĩ gũkorwo cuuma yarĩ ndukanu na ndooro.
42 Ta ũrĩa wonire makinya marĩ ma cuuma na ndooro, noguo ũgaakorwo kũmwe ũrĩ na hinya, na kũrĩa kũngĩ ũtarĩ na hinya.
43 Na ta ũrĩa wonire cuuma ĩtukanĩĩtio na ndooro-rĩ, no taguo aathani a ũthamaki ũcio makaageria kũgĩa na ũrũmwe na ndũũrĩrĩ ingĩ na ũndũ wa kũhikania nacio, no matikaahota gũtuĩka kĩndũ kĩmwe o ta ũrĩa cuuma na ndooro itangĩnyiitana ituĩke kĩndũ kĩmwe.
44 Matukũinĩ ma athamaki acio, Ngai wa igũrũ nĩakaahanda ũthamaki ũtagaacooka kũharagana o rĩ o rĩ. Ũthamaki ũcio ndũkaanyiitwo nĩ rũũrĩrĩ rũngĩ na nĩũkaahehenja moothamaki macio mangĩ moothe ũmaniine. Naguo nĩũkaarũũgama tene na tene,
45 o ta ũrĩa wonire ihiga rĩrĩa rĩatũkire rĩtahuutĩĩtio nĩ mũndũ, rĩkĩmemenda cuuma, gĩcango, ndooro, betha o na thahabu. Na rĩĩrĩ, Ngai ũrĩa mũnene nĩ we wakũmenyithia, wee mũthamaki, maũndũ marĩa magaatuĩkĩka thuuthainĩ. Kĩu nĩkĩo kĩrooto kĩrĩa warootire na ũtaũri wakĩo nĩ wa ma na wa kwĩhokeka.”
Mũthamaki gũtuga Danieli
46 Thuuthainĩ Nebukadinezaru nĩainamĩrĩire mbere ya Danieli, akĩmũhe gĩtĩĩo. Agĩcooka agĩathana atĩ Danieli arutĩrwo magongoona na aheeo iheeo.
47 Naake mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Nĩ ma atĩ Ngai waku nĩ Ngai mũnene wa ngai ciothe na Mwathani wa athamaki, na ningĩ nĩ we ũguũranagĩria maũndũ marĩa mahithĩku tondũ nĩwahota kũũhithũrĩra hitho ĩno.”
48 Mũthamaki nĩacookire agĩtũũgĩria Danieli mũno na akĩmũhe iheeo nyingĩ. Ningĩ nĩamũtuire wa gwathaga bũrũri wothe wa Babilonia na mũtongoria wa andũ arĩa angĩ oothe oogĩ a kuo.
49 Na rĩĩrĩ, Danieli nĩoririe mũthamaki atue Shadiraka, Meshaki, na Abedinego a kũbaaraga maũndũ ma bũrũri wa Babilonia, naake mũthamaki agĩĩtĩkĩra ihooya rĩake. No rĩĩrĩ, Danieli we mwene agĩthiĩ na mbere gũtũũra o kũu nyũmbainĩ ya mũthamaki.